تحول در شکل و تعریف پول در سال ۲۰۱۶

در سال ۲۰۱۶ انجام مبادلات به لحاظ ارائه خدمات مالی گرفتار توفانی خواهد شد و با فروکش کردن آن، چشم‌اندازی فراتر از پروسه‌ها و معیارهای شناخته شده را نمایان خواهد ساخت و قطعا صنعت بانکداری قدیمی در مرکز این توفان قرار خواهد داشت.به سختی می‌توان فهمید که در سال ۲۰۱۶ کدام یک از صنایع بیشتر می‌تواند خود را با الگوهای جدید مالی و اعتباری شرکت‌های قرن ۲۱ تطبیق دهد، اما روشن است این صنایع برای رسیدن به تحولات مذکور، باید بیشتر خدمات محوری را مبنای کار خود قرار دهند، اکوسیستمی تجربه‌محور (مبنی بر تجربه کاربری) به‌وجود آورند و به دنبال راه‌حل‌های نتیجه‌محور باشند. صنایع زیادی هستند که در مسیر حرکت به سوی این هدف هستند و روشن است اولویت اصلی آنها در سال جدید، تحول در بخش خدمات مالی خواهد بود.در اینجا به چهار نکته جامع در مورد اثر متقابل و سرعت تحولات بخش خدمات مالی در قرن ۲۱ اشاره می‌کنیم.
۱٫ مشتری‌محور کردن پول
پیش از این، تغییر پول کاغذی به پلاستیکی یعنی حرکت از اسکناس به سمت کارت اعتباری یک تحول انقلابی محسوب می‌‌شد، هم‌اکنون نیز با تحول انقلابی دیگری روبه‌رو هستیم که ابتدا به‌عنوان یک نوآوری کوچک با پول دیجیتالی ۱ bitcoins آغاز شد و به سرعت به نقطه اوج خود رسید و در حال حاضر به‌عنوان پول رایج قانونی در برخی از کشورها شناخته می‌شود. انجام پرداخت‌ها به‌صورت دیجیتالی باعث برهم زدن ثبات در دادوستد‌ها و از بین رفتن مفهوم پولی است که تاکنون می‌شناختیم.این روش پرداخت هنوز غیر‌قابل پیش‌بینی است و ریسک بالایی به همراه دارد، اما با تنظیم کمی قانون و مقررات و همچنین با امید به افزایش مزایای این کار؛ مانند از بین بردن نرخ بهره، کم کردن هزینه‌های بانکی، حذف اضافه بها و از بین بردن نوسانات سوداگرانه نرخ ارز در پرداخت‌های تحت وب، می‌توان اعتماد به این سیستم را افزایش داد.علاوه‌بر بیت‌کوین، بیش از ده‌ها نوع دیگری از cryptocurrency یا به عبارتی پول‌های دیجیتالی رمزنگاری شده از جمله dogecoin،  reddcoin، speedcoin و paycoin ظهور کرده‌اند؛ که برای انجام پرداخت‌ها در بیشتر زمینه‌ها از جمله بازی‌های کامپیوتری، خرده‌فروشی، خطوط هوایی و حتی در عرصه‌های ورزشی راه‌های جدیدی را به‌وجود آورده‌اند و از سوی کاربران کاملا پذیرفته‌شده‌‌ هستند و حتی برای اهدای کمک‌های مالی نیز مورد قبول واقع شده‌اند.

۲٫ دموکراسی در سرمایه‌گذاری
Zachary Karabell در مقاله اخیر خود در روزنامه وال استریت ژورنال می‌نویسد: «بازارهای مالی یکی از پرواسطه‌ترین صنایع در این سیاره است و این دقیقا همان چیزی است که به‌زودی تغییر خواهد کرد.»یک روش جدید برای تامین بودجه و سرمایه‌گذاری ارائه شده که از طریق مشارکت افراد زیادی صورت می‌گیرد و در میان میلیون‌ها نفر محبوبیت فزاینده‌ای کسب کرده است؛ اما این فقط نوک کوه یخ و نمای کوچکی از بازار مالی در آینده را نشان می‌دهد. در پلت‌فرم‌های جدید که پیشتازان دنیای کسب‌وکار از جمله Kickstarter و Indiegogo به آن پیوسته‌اند، تاکنون میلیاردها دلار بودجه جمع‌آوری شده‌است؛ مدل دیگری نیز در حال ظهور است که قواعد بازی را به‌طور‌کل تغییر خواهد داد. در این پلت‌فرم‌ها سهام مالکیت از بودجه دسته جمعی به سرمایه‌گذاران کوچک یا به‌عبارتی سرمایه‌گذاران فردی عرضه می‌شود؛ اما اینها نباید با شبکه وام‌دهندگان نظیر به نظیر (P2P) مانند LendingClub که به تنهایی به رقابت با موسسات وام‌دهنده سنتی می‌پردازد، اشتباه گرفته شوند. پلت‌فرم دیگری به نام SeedInvest وجود دارد که به‌عنوان جایگزینی برای فعالیت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های پر مخاطره، مجموعه‌ای از سرمایه‌گذاران کوچک را در کنار هم جمع کرده‌است.

۳٫ فناوری‌های عظیم دیجیتال در راه‌ هستند
غول‌های تکنولوژی همچون اپل، گوگل و حتی فیس‌بوک به‌رغم اینکه با مسائل مالی غیرمرتبط هستند، اما به‌طور چشمگیری وارد عرصه‌های مالی شدند. آنها تلاش کردند وارد جهانی شوند که در طول تاریخ تحت کنترل انحصاری موسسات مالی بزرگی مانند بانک‌ها بوده است. طبق گزارش‌ها خدمات پرداخت از طریق Apple Pay و Google Wallet با تکنولوژی‌های موثر در پردازش مقادیر زیاد داده‌ها، از مرحله آزمایشی با موفقیت گذر کرده‌اند و در حال پیدا کردن جایگاه خود در بازار هستند تا بتوانند معاملات مشتریان و ‌تاجران را ساده‌تر، ارزان‌تر و امن‌تر کنند. امروزه کیف پول دیجیتال یک مفهوم بسیار واقعی و عملی برای دور زدن سیستم بانکی است. درحالی‌که کشورهای غربی هنوز در‌حال برداشتن گام‌های اولیه در این جهت هستند، می‌بینیم که بازارهای اقتصادی دیگری مانند کشور هند، در زمینه انجام پرداخت‌ها از طریق ابزارهای تلفن همراه خصوصا در جاهایی که بانک‌ها حضور فیزیکی ندارند، جهش قابل‌توجهی داشته‌‌اند. البته هند تنها کشوری نیست که برای بازارهای مالی‌اش سیستم‌های جدیدی اجرا کرده است. ظهور شرکت‌های ‎«مدیریت ثروت» آنلاین که مجموعه گسترده‌ای از خدمات مشاوره، مدیریت سرمایه و برنامه‌ریزی مالی را از طریق سیستم خودکار «مشاوران روبو» بدون استفاده از انسان و مبتنی بر الگوریتم ارائه می‌دهد، تهدیدی برای برهم زدن مدل سنتی برنامه‌ریزی مالی محسوب می‌شوند. برای سرمایه‌گذاران کوچک‌تر یا همان سرمایه‌گذاران فردی، با یک پرتفولیو معین به‌منظور تخصیص کارها و خدمات سرمایه‌گذاری پایه و اساسی با هزینه کمتر بسیار خوشایند است.تغییرات مشابهی نیز در زمینه شیوه‌های خاص سنتی فروش سهام و اوراق قرضه دیده می‌شود که امروزه جای خود را به تجارت الکترونیکی آنلاین داده‌اند و کسانی را که به تازگی وارد دنیای دیجیتال می‌شوند قادر می‌سازد تا معاملات کوچک‌تری را با هزینه کمتری نسبت به هزینه کارگزاران سنتی انجام دهند.

۴٫ بانک‌های سنتی و طرح‌ریزی برای بازگشت 
امروز صنعت بانکداری قدیمی خود را در مرکز این توفان تغییرات می‌یابد. این صنعت قدیمی از سوی نسل جدیدی از بانک‌ها که تحت‌عنوان «شرکت‌های قرن ۲۱» در فضای دیجیتال حضور دارند، مورد تهدید قرار گرفته است؛ آنها با ورود رقبای غیرمالی و به‌عبارت دیگر ابزارهای پرداخت الکترونیکی، به‌شدت غافلگیر شده‌اند. این صنعت قدیمی در سطوح امنیتی برتر نادیده گرفته شده، با ورود پول‌های دیجیتالی با تکنولوژی بلاکچین زیربنایی (فناوری تراکنش بیت‌کوین) دوره‌اش به پایان رسیده و توسط تغییرات سریع سطح انتظارات و توقعات مشتریان مبهوت و متحیر شده است. تعداد زیادی از آنها برای برگشتن به صحنه، روند تغییر و تحول جامع را آغاز کرده‌اند. با توجه به تغییرات زیادی که در سطوح متعدد و به‌طور همزمان رخ می‌دهد، متخصصان این حوزه نگرانی قابل درکی در مورد تهدیدات امنیتی و ثبات محیط‌های مالی دارند.پول دیجیتالی درحال حاضر کاملا خارج از حوزه چارچوب سیاست پولی-‌مالی و کنترل بانک مرکزی است. سیاست‌گذاران در سراسر جهان، به‌سرعت برای سازگاری با این تحولات در تلاش هستند و واکنش‌های بسیار متفاوتی از خود نشان می‌دهند.به‌عنوان مثال در ایالات متحده به‌تازگی پول دیجیتال را به‌عنوان «ثروت» و با هدف تخصیص مالیات به‌رسمیت می‌شناسند، اما با این حال ردیابی آن در غیاب گزارش‌های مکانیزه هنوز هم یک چالش بزرگ محسوب می‌شود.

پاورقی:
۱- یک نوآوری اینترنتی با کارکردهای مشابه «پول بی‌پشتوانه» است که خالقان آن توانسته‌اند آن‌را در مدت کوتاهی از یک ایده به یک واقعیت اثرگذار بر اقتصاد مبدل کنند.